سلامت ، ایمنی ، محیط زیست

در پروژه های عمرانی همواره باید جمله مهم << اول ایمنی ، بعد کار یا << first safety then work >> را سر لوحه کار قرار داد . همین جمله ساده می تواند جان شخصی را نجات دهد .
در سال های گذشته به علت اهمیت بالای حفظ سلامتی ، ایمنی و هم چنین حفاظت از محیط زیست در پروژه های عمرانی ، صنعتی و . . . رشته تخصصی ای تحت عنوان Health Safety Invironment  یا به طور مخفف HSE ( سلامت ، ایمنی ، محیط زیست ) به وجود آمده است .
هدف این رشته تخصصی این است که با تدابیر مدیریتی ، فنی و فردی در درجه اول از بروز حادثه جلوگیری کند تا در محل کار ، تلفات انسانی یا آسیب دیدگی رخ ندهد یا در صورت وقوع حادثه ، آسیب دیدگی حداقل باشد . در درجه دوم بهداشت محیطی رعایت گردد تا کسی دچار بیماری نشود .  مرحله بعدیِ اولیتِ این رشته ، حفظ محیط زیست ( در محل کار و زندگی ) می باشد .
HSE ( سلامت ، ایمنی ، محیط زیست )  در کشورهای صنعتی بسیار جا افتاده تر از کشور های دیگر می باشد ( به همین دلیل تلفات انسانیِ پروژه های عمرانی در کشور های صنعتی بسیار پایین تر از کشورهای دیگر است ) .
شاید جالب باشد که بدانیم اختیار مسول Hse در کارگاه ها و پروژه ها گاها با مدیر همان قسمت از کار برابری می کند . این نکته اهمیت این رشته ( HSE ) را نشان می دهد . زیرا مستقیما با جان و سلامت پرسنل شاغل در پروژه ارتباط دارد .
در کشور ما با این که سال های زیادی از ورود این رشته  می گذشته است ، اما باید پذیرفت که هنوز آن جایگاهی که باید داشته باشد را ندارد . چنان که باعث شود تلفات انسانی و هم چنین آسیب دیدگی ها در محل کار یا اتفاق نیفتد یا به حداقل برسد .
در این مطلب سعی می کنیم بیش تر در مورد رعایت ایمنی در پروژه های عمرانی که تخصص ماست ، صحبت کنیم . اما باید در نظر داشت که Hse در بیمارستان ها ، کارخانه ها و هم چین جاهای بسیار زیاد دیگری هم کاربرد دارد .

متاسفانه بسیاری از مواردی که در پروژه ، حادثه ای منجر به فوت یا آسیب دیدگی جدی می شود بررسی می کنیم ، می بینیم حادثه تکراری است .
یعنی در پروژه های دیگر به علت رعایت نکردن ایمنی ، همین حادثه رخ داده است و حادثه جدیدی نیست . به بیان ساده تر ، اگر مسول پروژه یا کارگر اجرایی در رابطه با موضوع ایمنی در کارِ خودش توجیه بود و از همه مهم تر آن را رعایت می کرد ( یعنی علاوه بر آگاه بودن از ضوابط ، آن ها را رعایت هم می کرد ) احتمال وقوع حادثه را به شدت کاهش می داد و یا شاید اصلا حادثه ای روی نمی داد .
به همین علت است که در این زمینه علم با خرافات منافات دارد . یعنی اگر کسی به خاطر نفوس بد ( یا اصطلاحا : حرف اتفاق بد و حادثه بزنیم حتما اتفاق میفته پس بهتره اصلا حرفشو نزنیم ) از یادگیری مسایل ایمنی در کار خود غافل بماند ، احتمال وقوع حادثه در این شخص بیشتر است .
حال به بیان چند مورد از مسایل ایمنی در پروژه های عمرانی ( ساختمان سازی ) اشاره می کنیم . رعایت این مسایل شاید به ظاهر ساده می تواند از وقوع حادثه پیشگیری کرده و جان انسانی را نجات دهد :

– کمربند ایمنی یا طناب ایمنی :

زمانی که کار در ارتفاع می باشد ، حتما باید از کمربند ایمنی یا اصطلاحا طناب ایمنی استفاده کرد تا به هر دلیلی از جمله به هم خوردن تعادل ، افت فشارِ بدن ، سرگیجه ، شکستن تکیه گاه و . . . جلوگیری شود . همین طناب ساده می تواند باعث نجات جان یک شخص شود .

– تور ( شبکه ) ایمنی :

در زمانی که احتمال سقوط افراد از ارتفاع می باشد یا زمانی که ساختمان بلند است باید در محلی که احتمال سقوط وجود دارد ، این تورهای ( شبکه ها ) ایمنی را تعبیه کرد تا اگر شخصی از ارتفاع سقوط کرد ، روی تور بیفتد و کشته نشود . با وجود تور ایمنی آسیب دیدگی به حداقل می رسد .

– چاله آسانسور :

باید در نظر داشت که در پروژه های ساختمانی در حال اجرا یکی از خطرناک ترین مکان ها ، چاله آسانسور است . چاله آسانسور در سال های گذشته جان بسیاری از مشغولین در صنعت ساختمان سازی را گرفته است . اگر کمی ایمنی در محل چاله آسانسور رعایت شود ، همین کار کوچک می تواند باعث حفظ جان یک انسان شود .
عکس زیر از یک چاله آسانسور در یک آپارتمان مسکونی در حال ساخت می باشد ( که به حال خود رها شده است ) .  همین چاله آسانسور به راحتی می تواند در هر لحظه مستعد وقوع یک حادثه تلخ باشد .

– پله در حال ساخت :

پله های در حال ساخت نباید به صورت نیمه کاره یا صرفا گذاشتن چند آجر ( سفال یا سنگ ) رها شوند ، زیرا بارها باعث به وجود آمدن حوادث ناگواری شده اند . عکس زیر نمونه ای از سهل انگاری در ایمنی مربوط به ساخت پله می باشد که در سال های گذشته بسیار پر حادثه بوده است .
در حقیقت این پله ها کاملا مستعد ایجاد یک حادثه هستند ( پله های کارگاهی موقت تا زمانی که اجرای پله کامل گردد ، از راه حل های مناسب به حساب می آیند ) .

– دیوار های راه پله و طبقات :

راه پله ها و دیوار های طبقات باید به طور مناسبی محافظت شوند . عکس زیر یک نمونه ی غیر اصولی است که ، دیوار قبل از اجرای کامل ، هیچ گونه علائمِ هشدار یا هیچ گونه حفاظی ندارد و کاملا مستعد سقوط یک شخص از آن ارتفاع به پایین می باشد .

لازم به ذکر است که ما در این مطلب فقط چند نمونه کوچک از رعایت ایمنی در پروژه های ساختمانی را گفتیم ، در صورتی که این رشته ( HSE ) یک رشته تحصیلیِ دانشگاهی است و قانون و قواعد بسیار زیادی دارد .
طبیعی است در این مطلب کوتاه به هیچ عنوان میسر نیست ‌که به طور کامل به این رشته تخصصی پرداخته شود ، ولی باید توجه داشت که با رعایت نکاتِ این رشته مهم ، می توان جان کارگران ، مسولین و هم چنین بازدیدکنندگان از پروژه را نجان داد .

مجموعه تخصصی ویلا سازی و آبیاری هوشمندِ آسمان آبی 

“اولویت آسمان آبی ، رضایت مشتری است “